Anayasaların İstismar Edilmesi - Ömer Anşin - Adalet Yayınevi

Anayasaların en temel fonksiyonları sınırsız iktidar arzusunun ketlenmesi ve yurttaşların temel hak ve hürriyetlerinin güvence altına alınmasıdır. Bu fonksiyonlar anayasalcılığın özü olan keyfi iktidarın önlenmesi ve yurttaş haklarının muhafazası mantığının zeminini de oluşturur. Çalışmamızın birinci bölümünde sadece anayasa ve anayasalcılık kavramları üzerinde durulmamış aynı zamanda her tez, antitezini doğurur ilkesiyle karşı anayasalcılık hareketleri de ele alınmıştır. Karşı anayasalcılık kavramını her ne kadar tahdit etmek imkan kabilinde olmasa da bu başlık; anayasal kötü niyet, suistimalci anayasalcılık, anayasasızlaştırma ve anayasaya karşı hile başlıkları altında incelenmeye çalışılmıştır.

Çalışmanın ikinci bölümünde ise anayasaların istismar edilmesi başlığı üzerinde durulmuştur. Çalışmanın anlam bütünlüğü nazara alındığında başlıkta yer alan “istismar” kelimesi hususi olarak seçilmiştir. Anayasaların istismar edilmesi kavramı nedir, bu kavramı işaret edecek olgular nelerdir şeklindeki sorulara bu kısımda cevaplar aranmıştır. Yine çalışmanın ikinci bölümünde anayasaların istismar edilme yolları tasnif edilmeye çalışılmış ve bu tasnif: anayasaya aykırı anayasa değişiklikleri, anayasaya aykırı kanun ve idari işlemler ve nihayet baskı politikaları şeklinde üç alt başlık üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu alt başlıklarda genel olarak siyasi iktidarlar tarafından anayasaların istismar edilebileceği üzerinde durulmuştur. İlgili kısım tamamlandıktan sonra ise anayasaların yargı organları tarafından istismar edilip edilemeyeceği sorusu üzerinde durulmuş yine bu tartışma da çeşitli alt başlıklar altında sürdürülmüştür.

Çalışmanın son ve üçüncü bölümünde ise anayasaların istismarı başlığı ile Türkiye’de cereyan eden olaylar ele alınarak incelenmiştir. Özellikle 2010 yılından sonra meydana gelen anayasa değişiklikleri ve diğer politik kararlar, istismar merceği altında okunmaya çalışılmıştır. Son olarak Türkiye’de yeniden gündeme alınan anayasa değişikliği söylemleri üzerinde durulmuş, ara değerlendirmeler ile çalışma sonlandırılmıştır.