Arap Halkları Tarihi - Albert Hourani - İletişim Yayınevi

Gerek tarihi gerekse meşhur jeopolitik konumu ile bizzat Ortadoğulu sayılmayacaksa -Ortadoğu ile yakın bağları bulunan Türkiyede, bu beşeri coğrafyayla ilgili büyük bir bilgi ve ilgi boşluğu olduğu ortada. Yakın çağlarda Ortadoğunun nüfusça en büyük etnik bileşeni olan Araplar hakkında ise bu tutum küçümseyici, kimi zaman da aşağılayıcı bir kayıtsızlık boyutuna ulaşmakta.

Modern Arap tarihinin ve düşüncesinin önde gelen uzmanı Albert Houraninin bir kaynak eser niteliği taşıyan Arap Halkları Tarihi adlı kitabı, bu nedenle Türkiyeli okurlar açısından özel bir değer taşıyor. Houraninin kapsamlı çalışması, Arap halklarının çağlar boyu hikayesi üzerinden, bir Ortadoğu tarihi olarak da okunabilir. Ama o kadar değil: Kitap, Arap dünyasının sadece Maşrıkını değil Mağribini de içeriyor.

Ve elbette İslam dünyasının tarihi gelişmesi içindeki önemli bir tarih ve coğrafya kesitine bakıyor. İslamın oluşumundan 1980lerin sonuna kadar uzanan uzun dönemde, imparatorluk ve devlet haritalarıyla özetlenemeyecek düşünsel, toplumsal, kültürel haritaların oluşumunu ve değişimini önümüze seren Hourani, resmi ve dair siyasi tarihçiliğe sıkışmayan tarih yazımının imkanlarını gösteriyor: Sadece Emevi halifelerinden değil, Endülüsten Bağdata şehir hayatından da, sadece cihad ve gazadan değil sınıf oluşumlarından da, sadece Panarabizmin simge önderi Abdül Nasırdan değil efsanevi şarkıcı Ümmü Gülsümden de bahseden bir tarih.