Leon Festingerin Bilişsel Uyumsuzluk Kuramı - Esin Yücel - Anı Yayıncılık

Clarion adlı bir gezegendeki üstün varlıklar tarafından kendisine mesajlar gönderildiğini iddia eden MarianKeech, sel felaketiyle Kuzey Amerika kıtasının yok olacağını ve inananların üstün varlıklar tarafından bir uzay aracıyla kurtarılacağını iddia etmektedir. İşlerini bırakıp, paralarını ve mülklerini bağışlayarak Arayanlar (Seekers) olarak adlandırılan tarikata katılanlar heyecanla, uzay gemisinin gelişini ve maceranın başla-masını beklemektedirler. Bu durum, 1954ten bu yana kişinin uyumsuz iki fikre sahip olduğunda ortaya çıkan zihinsel karmaşa olarak tanımladıkları “bilişsel uyumsuzluk” teorisinin laboratuvar deneylerini yapan LeonFestinger ve meslektaşları(1) için teoriyi gerçek hayatta test etmenin bir fırsatı olmuştur. Bunun üzerine LeonFestinger, Henry Riecken ve StanleySchachter, kehanetlerin gerçekleşmediği durumda kişilerin tepkilerini, mürit rolüne girdikleri tarikatta gözlemlemişlerdir. Marian Keech ve kehanetlerine inanan müritler için hazırlık aşamasında yaptıkları şeylerin geri alınması güç, hatta imkânsız olacaktır. Çünkü işlerini, mal varlıklarını ve daha pek çok şeyi dünyevî oldukları için elden çıkarmışlardır. Dahası bu kehanetlere inanmayanlarla karşı karşıya kaldıklarında yanılmış olduklarını itiraf etmek işi daha da zorlaştıracaktır.