Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiye’sine İşçiler - Donald Quataert - İletişim Yayınevi

Tarihi, devletin tarihi ile sınırlandırmayan, sadece örgütlü işçilere değil, diğer işçi kesimlerine de eğilen ve büyük fabrikalardaki kadar küçük çaplı imalat sektöründeki işgücü üzerinde de duran bu derleme, Osmanlı/Türkiye iktisadi ve sosyal tarihi alanında çalışan önemli isimleri bir araya getiriyor. Donald Quataert ve Erik Jan Zürcher’in derledikleri bu kitapta, işçilerin durumu Selânik’ten Şam’a uzanan bir coğrafyada ve büyük dönüşümlerin yaşandığı yüz yıllık bir zaman diliminde ele alınıyor: sınıf çatışmalarının mekânı olarak loncalar, işçi hareketleri ve sınıf bilincinin doğuşu, sol harekete yönelik devlet baskısı... Kitap, ayrıca iktisat politikalarını ve savaşlarda iyice sömürüye açık hale gelen kadın ve çocuk işgücünü incelerken, varolan emek tarihi paradigmalarını da sorguluyor.

“Sınai işgücünü oluşturan nedir? İşçi ne zaman işçi olur? Osmanlı işçileri kendilerini nasıl tanımlıyorlardı? Kimlik meselesi, loncada teşkilatlanan emek gücü ile lonca dışındaki emek gücü arasındaki ilişki, lonca türü işçi örgütleri ile daha modern işçi örgütlerinin ilişkileri, üzerinde özellikle durulan konulardı. Bu kitabın ortaya çıkmasına vesile olan proje, iki alanda Osmanlı/Türk sosyal tarihi ve genel olarak emeğin tarihi– halihazırda devam eden akademik tartışmaya katkıda bulunma girişimi olarak görülebilir.”