Protesto - James M. Jasper - Ayrıntı Yayınları

James Jasper Protesto’da, Zweig’ın tabiriyle “insanlığın yıldızının parladığı anlar” olarak protesto hareketlerini, bilhassa ku¨ltu¨rel ve duygusal boyutlarıyla gözler önu¨ne seriyor. Şu temel soruyla koyuluyor yola: “İnsanlar hangi motivasyonlarla, hangi duygusal ve ku¨ltu¨rel su¨reçlerden geçerek birer protestocuya dönu¨şu¨rler?” Jasper bu soruya cevap ararken, öncelikle toplumsal hareketleri inceleyen teori ve yaklaşımların sınırlılıklarını döku¨yor ortaya. Bireylerin psikolojik durumları ve du¨rtu¨leri ile siyasi yönelimleri arasında adeta doğrusal bir nedensellik ilişkisi öngören psikolojik yaklaşımlara olduğu kadar, insan unsurunu bu¨tu¨nu¨yle yok sayan ve meseleyi salt tarihsel ve yapısal bağlamlar içerisinde tartışan bu¨yu¨k anlatılara da söyleyecek birkaç sözu¨ var. Ve bunlara karşılık ortaya koyduğu alternatif bir bakış açısı da: Bu “ku¨ltu¨rel” yaklaşımın başlangıç noktasını “öznenin bakış açısı, hisleri, hedefleri ve eylemleri, istediklerini elde etmeye çalışırkenki tercihleri” ile birlikte içinde bulunduğu toplumsal, tarihsel ve fiziksel koşullar oluşturuyor.

Jasper, kendi teorik çatısının her bir dayanağını, 2011 Wall Street’i İşgal Et eylemlerinden Hindistan’daki Dalit hareketine, Amerikan Hıristiyan Sağı’ndan Mısır Devrimi’ne, feminist hareketten 18. yu¨zyıl İngilteresi’nde ortaya çıkmış Wilkes hareketine kadar çok farklı tarihsel dönem ve coğrafyalardan, çok farklı talepleri dillendirmiş protesto hareketleri bağlamında ele alıyor. Hareketin ilk ortaya çıkışından, örgu¨tlenme aşamasında yaşadığı ikilemlere, medya ve siyasetçilerle olan ilişkilerinden yeni u¨ye kazanma sancılarına, ortak anlam ve sembollerin u¨retilmesinden bu¨tçenin yönetilmesine kadar detaylı ve bu¨tu¨nlu¨klu¨ bir tablo koyuyor ortaya, u¨stelik bunu akademik dilin talepkârlığından uzak gu¨ndelik bir u¨slupla yapıyor.

İçinden geçmekte olduğumuz siyasi altu¨st oluşlar ve zemin kaymaları çağı gösteriyor ki gelecek gu¨nler, farklı protesto hareketlerine gebe ve bu kitap önu¨mu¨zdeki hareketli gu¨nlere de ışık tutacak bir rehber niteliğinde.