Sevr ve Lozan - Suphi Nuri - Dorlion Yayınları

Sevr ve Lozan Antlaşmaları, Türkiyenin modern tarihindeki iki çok önemli dönüm noktasıdır. Her ikisi de Birinci Dünya Savaşı sonrasında gerçekleşmiş olmakla birlikte, sonuçları ve Türkiye üzerindeki etkileri açısından oldukça farklıdır.

Sevr Antlaşması (1920): I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğunun müttefikler tarafından yenik sayılması üzerine imzalandı. Bu antlaşmayla Osmanlı, topraklarının büyük bir bölümünü kaybetti. İstanbul ve çevresi dışındaki hemen hemen tüm topraklarının kontrolünü yitirdi. Anadoludaki topraklarının büyük bir bölümü Yunanistan, İtalya ve Fransaya verildi. Doğu Anadoluda ise bir Ermenistan devleti kurulması öngörüldü. Boğazlar ise uluslararası bir kontrol mekanizmasına bırakıldı. Sevr Antlaşması, Türk halkı ve liderleri tarafından ağır bir hezimet olarak kabul edildi ve milli mücadele ruhunun alevlenmesine sebep oldu.

Lozan Antlaşması (1923): Türkiyenin Kurtuluş Savaşını kazanmasının ardından 24 Temmuz 1923te İsviçrenin Lozan şehrinde imzalandı. Bu antlaşma, Sevr Antlaşmasının tam bir reddi ve yeni Türkiye Cumhuriyetinin uluslararası arenada kabulünün simgesiydi. Antlaşma, Türkiyenin bugünkü sınırlarını çizdi ve İstanbul ve Boğazlar üzerindeki tam kontrolü Türkiyeye geri verdi. Ayrıca Türkiye, Batı devletlerinin manda ve himaye haklarını reddetti ve tam egemenliğini ilan etti. Lozan Antlaşması, Türkiyenin modern tarihindeki önemli bir başarı ve yeni bir başlangıç olarak kabul edilir.

Bu iki antlaşma arasında belirgin bir zıtlık bulunur. Sevr, Osmanlı İmparatorluğunun dağılmasının ve toprak kaybının bir sembolüyken; Lozan, Türkiyenin milli egemenliğini ve uluslararası bağımsızlığını simgeler.