Talat Paşa’nın Anıları - Alpay Kabacalı - İş Bankası Kültür Yayınları

Talat Paşa, küçük bir posta memuruyken İttihat ve Terakkii örgütü içinde yükseldi, örgütün sivil kanadının lideri oldu. Türkiye, tarihinin en çalkantılı ve bunalımlı dönemini onun iktidarda bulunduğu yıllarda yaşadı. Ve O, Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar uzanan bir dizi siyasal gelişmenin merkezinde yer aldı... Talat Paşa’nın son yıllarında Berlin’de kaleme aldığı, günümüz Türkçesiyle sunduğumuz anıları çok yakın tarihin -serpintileri bugüne kadar uzanan- en önemli olaylarına ışık tutuyor. Kitapta ayrıca, Talat Paşa’yla ölümünden kısa bir süre önce üç gün boyunca görüşen İngiltere Gizli Haberalma Servisi elemanlarından Aubrey Herbert’in bu görüşmeyle ilgili anı ve notları yer alıyor. Talât Paşa (1874-1921) Edirne Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonra Edirne Posta ve Telgraf Müdürlüğünde kâtip oldu. II. Abdülhamitin baskıcı yönetimine karşı çalıştı. 1898-1908 arasında gezici posta memurluğu, Selanik Posta ve Telgraf Müdürlüğü kâtipliği ve başkâtipliği görevlerinde bulundu. 1908de II. Meşrutiyetin ilanından sonra Edirne mebusu seçildi; Meclis-i Mebusanda Birinci Reis Vekili oldu. Örgüt içindeki çalışmalarıyla İttihat ve Terakkinin önde gelenlerinden biri haline geldi ve lider konumuna yükseldi. Temmuz 1909da önce içişleri, ardından posta ve telgraf bakanı oldu. İttihat ve Terakkiye başka seçildi. İttihat ve terakkinin tam iktidar döneminde, Birinci Dünya Savaşının sonlarına doğru Said Halim Paşanın görevinden çekilmesi üzerine Şubat 1917de sadrazamlığa atandı. 30 Ekim 1918de imzalanan Mondros Mütarekesi ile yenilgi kesinlişince istifa etti. 1 Kasım 1918de İttihatçıların ileri gelenleriyle birlikte Türkiyeden ayrıldı. Berline yerleşti. Ermeni örgütlerinin hedefi olduğu için, adını değiştirip gizlenerek yaşadı. Ancak 15 Mart 1921de Sogomon Teyleryan adlı bir Ermeni tarafından öldürüldü.